Zwierzęta w odróżnieniu do ludzi nie mówią, że coś je boli. Bardzo długo potrafią ukrywać swoje dolegliwości, a kiedy my spostrzeżemy symptomy, proces chorobowy może być już bardzo zaawansowany. Dlatego tak ważna jest profilaktyka.
Badania profilaktyczne powinny być przeprowadzane w każdym wieku, ale im zwierzę jest starsze, tym częstsze i bardziej rozszerzone badania powinniśmy mu zapewnić. Zwierzęta, podobnie jak ludzie, z upływem czasu są bardziej podatne na choroby nabyte, w tym choroby przewlekłe.
Na początek warto zadać sobie pytanie, kiedy nasz zwierzak staje się pacjentem geriatrycznym? Odpowiedź na to pytanie nie jest tak prosta, jak się wydaje. Starzenie organizmu bowiem zależne jest od wielu czynników, takich jak rasa, warunki środowiskowe, predyspozycje genetyczne itp. Co do zasady przyjmuje się, że im większej rasy jest zwierzę, tym – niestety – jego życie jest krótsze, ale istnieją wyjątki od tej reguły. Dlatego na bieżąco konsultujmy z weterynarzami, jak często i jakie badania powinniśmy wykonać u naszych podopiecznych, szczególnie gdy nasze zwierzaki przekroczą 9-10 rok życia (a zwierzęta ras dużych wcześniej). To wiek, w którym predyspozycje do zachorowań znacznie wzrastają. Ogólnie przyjmuje się, że u zwierząt starszych, które nie wykazują żadnych jednostek chorobowych, podstawowe badania profilaktyczne powinno się przeprowadzać dwa razy w roku. A jakie to badania?
– przede wszystkim badanie kliniczne, czyli ocena kondycji zwierzęcia, poprzez m.in. pomiar temperatury ciała, ocenę jego nawodnienia sprawdzenie stanu jamy ustnej, oczu i uszu, osłuchanie serca, badanie palpacyjne powłok brzusznych oraz węzłów chłonnych, ocena kondycji skóry i okrywy włosowej;
– badania krwi, czyli podstawowe narzędzie diagnostyki. Dla pełnego obrazu powinno być to badanie przesiewowe obejmujące morfologię i podstawowe parametry biochemiczne. Coraz częściej można poprosić o tzw. profil geriatryczny obejmujący też poziom hormonów tarczycy (ryzyko nadczynności tarczycy u kotów i jej niedoczynności u psów bardzo wzrasta wraz z wiekiem), glukozy i fruktozaiminy (cukrzyca to kolejna częsta choroba kocich i psich seniorów). Pamiętajmy, że nadczynność kory nadnerczy to częste schorzenie starszych psów i kotów, a ponieważ wywołuje też inne choroby (tzw. choroby towarzyszące) jest trudniejsze do zdiagnozowania. Dlatego w razie jakichkolwiek podejrzeń warto zrobić test na chorobę Cushinga;
– badanie moczu umożliwia ocenę funkcjonowania układu moczowego oraz rozpoznanie chorób metabolicznych. To badanie jest ważne w każdym wieku, ale u zwierząt starszych, bardziej podatnych na choroby układu moczowego i nerek, regularne badanie moczu może pomóc we wczesnym wykryciu problemów. Jeśli opiekun nie jest w stanie sam pobrać próbki do badań lub jeśli potrzebna jest próbka bez ryzyka jej zakażenia – jest możliwość pobrania moczu bezpośrednio w gabinecie weterynaryjnym za pomocą cienkiej igły i strzykawki (tzw. cystocenteza);
– badanie parazytologiczne kału stanowiące alternatywę profilaktycznego odrobaczania. Badanie to ma szczególne znaczenie dla kotów niewychodzących (niewielkie ryzyko zakażenia, a leki przeciwpasożytnicze nie są obojętne dla zdrowia) lub zwierząt ze stwierdzoną chorobą nerek lub wątroby (leki przeciwpasożytnicze znacznie obciążają te narządy, więc podanie ich bez wcześniejszego badania może narazić zwierzę na nasilenie objawów chorobowych). U zwierząt zdrowych również warto zacząć profilaktykę od badania parazytologicznego kału, w celu dobrania skutecznej terapii w razie wyniku dodatniego. Profilaktyczne odrobaczanie stosowane jest przede wszystkim w dużych skupiskach zwierząt, gdzie ryzyko obecności pasożytów jelitowych jest bardzo duże. Badanie parazytologiczne warto przeprowadzać raz na trzy miesiące u psów, u kotów niewychodzących wystarczy raz na pół roku;
– badanie ultrasonograficzne (USG) pozwala na nie tylko na ocenę stanu organów wewnętrznych, ale i stwierdzenie, czy w jamie brzusznej zwierzęcia nie ma patologicznych płynów oraz wykrycie ew. guzów i ustalenia ich lokalizacji. Pamiętajmy, że dopiero połączenie badań laboratoryjnych i badania USG daje właściwy, rzeczywisty obraz stanu zdrowotnego zwierzęcia;
– u kocich i psich seniorów warto też rozszerzyć badania o badanie kardiologiczne z kontrolnym echo serca, badanie okulistyczne, pomiar ciśnienia krwi (szczególnie że przede wszystkim u kotów ryzyko nadciśnienia wzrasta wraz z wiekiem), a w razie potrzeby, również przeglądowe RTG.
Pamiętajmy, że szczególnie u zwierząt z wykrytymi już chorobami konieczność ww. badań profilaktycznych ma jeszcze większe znaczenie. Choroby wieku starszego to często choroby przewlekłe, nieuleczalne, które będą towarzyszyć naszym przyjaciołom do końca ich życia. Dlatego prawidłowe ustabilizowanie pacjenta nie tylko podnosi jego komfort życia, ale również je wydłuża. Dzięki badaniom kontrolnym można monitorować pzebieg choroby i szybko reagować w razie wystąpienia jakichkolwiek odchyleń od normy. Zapewnienie regularnych kontroli w gabinecie weterynaryjnym może znacznie wydłużyć życie naszego pupila.
